T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Türkiye'nin mekânsal kalkınma eğilimlerini izlemede temel referans kaynaklardan biri olan İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (İl SEGE-2025) yayımlandı. Sekiz ana temada (Demografi, İstihdam, Eğitim, Sağlık, Rekabetçilik ve Yenilikçilik Kapasitesi, Erişilebilirlik ve Yaşam Kalitesi) 52 değişken kullanılarak bilimsel bir zemin üzerinde değerlendirilen bu kapsamlı çalışma, Batı Akdeniz illeri olan Antalya, Isparta ve Burdur'un bölgesel kalkınma performansını da detaylı biçimde ortaya koydu.
Bölgesel Liderlik: TR61 Bölgesi Birinci Kademede
İl SEGE-2025 Raporuna göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan TR61 Düzey-2 Bölgesi, 1,417 bölge endeks değeri ile Düzey-2 bölgeleri sıralamasında 4. sırada yer aldı ve Birinci Gelişmişlik Kademesi'nde (1. Kademe) konumlandı.
İllerimizin Sosyo-Ekonomik Karnesi
Bölgesel gelişme politikalarının kanıta dayalı olarak şekillendirilmesine katkı sunan İl SEGE-2025 sonuçlarına göre illerimizin performansları ise şu şekildedir:
Antalya
Antalya, 1,716 endeks değeriyle Türkiye illeri sıralamasında 5. sırada yer alarak Birinci Gelişmişlik Kademesi'ndeki (1. Kademe) konumunu korumuştur.
• Turizm ve Tarım Gücü: Antalya, turizm yatırım-işletme ve basit konaklama belgeli tesislerin yatak kapasitesinde Türkiye genelinde ilk sırada yer almaktadır. Ayrıca, tarımsal üretim değerinde ikinci sırada bulunarak güçlü ekonomik çeşitliliğini göstermektedir.
• Sosyal ve Beşeri Sermaye: Antalya, okuryazar kadın oranında (%98,4) Türkiye genelinde ikinci sırada yer alırken, yüksekokul veya fakülte üzeri mezun oranında altıncı sıradadır.
• İstihdam ve Erişilebilirlik: Antalya, istihdam oranında dördüncü sırada yer almakta, hava yolu yolcu sayısı bakımından ise İstanbul'un ardından en yüksek değerlere sahip iller arasındadır.
Isparta: Eğitim ve Sağlıkta Öncü
Isparta, 0,420 endeks değeriyle Türkiye illeri sıralamasında 25. sıradadır ve Üçüncü Gelişmişlik Kademesi'nde yer almaktadır.
• Eğitim ve Sağlıkta Yüksek Performans: Isparta, özellikle eğitim ve sağlık boyutlarında üstün bir performans sergilemektedir. İllerin alt boyutlar itibarıyla sıralamasına bakıldığında, Sağlık alt boyutunda 2. sırada ve Eğitim alt boyutunda 7. sırada yer almaktadır. Ortaöğretim net okullaşma oranı, ortalama TYT başarı puanı ve öğretmen başına düşen öğrenci sayısının düşük olması gibi göstergelerde Isparta, Türkiye genelinde üst sıralarda bulunmaktadır.
Burdur: Düşük İşsizlik ve Başarılı Eğitim
Burdur, 0,079 endeks değeriyle Türkiye illeri sıralamasında 35. sıradadır ve Üçüncü Gelişmişlik Kademesi'nde konumlanmıştır.
• İstihdam Başarısı: Burdur, işsizlik oranının en düşük olduğu ikinci il konumunda yer almaktadır. İstihdam oranında da Türkiye genelinde 17. sıradadır.
• Eğitim ve Yaşam Kalitesi: Burdur, ortalama TYT puanı açısından Türkiye genelinde 10. sırada yer almaktadır. Ayrıca, yüz bin kişiye düşen eczane sayısında 11. sıradadır. Yaşam kalitesi boyutunda, kişi başına düşen özel otomobil sayısıyla ülke ortalamasının hayli üzerinde bir seviyede bulunmaktadır.
• Gelişim Alanları: Burdur'da kişi başına düşen GSYH (Gayri Safi Yurt İçi Hâsıla) değeri, ülke ortalamasının altında bir değere sahiptir.
