Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı, Antalya, Burdur ve Isparta illerimizin yer aldığı Batı Akdeniz bölgesinde kıyı şeridi boyunca yoğunlaşan turizm faaliyetlerinin, iç kesimlere doğru genişletilerek kırsalda da yaygınlaştırılması ve turizm faaliyetlerinin çeşitlendirilerek dört mevsime yayılmasını hedeflemektedir. Bu şekilde, uluslararası alanda önde gelen turizm merkezlerinden biri olan bölgemizde, gerek sektörde yaratılacak katma değerden, gerekse de turizm gelirlerinde sağlanacak artıştan başta kırsal kesimlerde yaşayan vatandaşlarımız olmak üzere daha fazla sayıda insanımızın faydalanması ve yeni istihdam alanlarının oluşması sağlanacaktır.
Turizm, ülkemiz Batı Akdeniz bölgesinin ekonomik büyüme, istihdam ve sosyal kalkınması üzerinde geniş kapsamlı etkisi olan önemli bir sektördür. Sahip olduğu iklim avantajlarını ve doğal güzelliklerini başarılı yatırımlarla değerlendirerek ülkemizin en gözde turizm destinasyonlarından olan Batı Akdeniz bölgesi, turizm alanında geniş bir altyapıya sahiptir. Deniz, kum, güneş ve kıyı turizminin yanı sıra; sağlık, kongre, düğün, kamp ve karavan turizmi ile spor ve golf turizmi gibi farklı turizm çeşitleri son zamanlarda bölgede gelişme gösteren ve yatırım fırsatlarının bulunduğu alt sektörler olarak öne çıkmaktadır. Bunların yanı sıra ekoturizm, turizminin çeşitlendirilmesi ve bölge geneline yayılması açısından sunduğu fırsatlarla bölge kalkınmasına katkı açısından önemli bir potansiyel barındırmaktadır.
Batı Akdeniz bölgesi hemen hemen tüm ekoturizm faaliyetleri için uygun imkânlara sahiptir. Örneğin Antalya, deniz-kum-güneş turizmindeki avantajlarını sonuna kadar kullanarak Türkiye’nin orta gelir tuzağı içinde olan illeri arasında öne çıkmış fakat turist başına geliri artıramamış ve turizmde dönüşümü gerçekleştirememiştir. Antalya, eşsiz manzaralar sunan doğal güzellikleri, endemik bitki türleri, flora ve fauna yapısı, alternatif spor turizmi olanakları, yöre halkının konukseverliği, sektörde tecrübe sahibi uzmanlaşmış insan kaynağı, hedef pazarlara yakınlığı ve kolay ulaşım imkanları gibi avantajlar ile ekoturizm açısından da elverişlidir.
Doğal güzellikleri ve tarihi zenginliğiyle dünyanın en önemli turizm merkezlerinden biri olan Antalya, Gazipaşa'dan Kaş'a kadar 640 km sahil şeridiyle her yıl milyonlarca yerli ve yabancı turisti ağırlamaktadır. Antalya, sahil şeridindeki 206 mavi bayraklı plajı ile dünyanın en çok mavi bayraklı şehri unvanına sahiptir. Diğer yandan, Isparta ve Burdur illerimiz de doğal güzellikleri ve tabiat çeşitliliği ile ekoturizm açısından dikkate değer potansiyele sahiptir. Göller yöresi olarak da bilinen bu iki ilimiz sulak alanlar açısından zengindir. Özellikle Burdur’da bulunan sulak alanlar kuşların göç yolları üzerinde bulunmaktadır. Hatırı sayılır sayıda milli parkın bulunduğu bölge, son yıllarda hızla gelişen bir ekoturizm türü olan foto safari açısından dikkat çekmektedir. Ülkemizin en geniş karstik arazilerine sahip ve su kaynakları bakımından en zengin bölgelerinden biri olan Batı Akdeniz Bölgesi aynı zamanda ülkemizin en önemli mağara oluşum alanlarından biridir.
Sürdürülebilir bir turizm türü olarak bölgede ekoturizmin geliştirilmesi, turizm faaliyetlerinin Batı Akdeniz bölgesinin iç kesimlerine doğru yayılmasını sağlayarak, hem deniz-kum-güneş turizminin sahil şeridinde yol açtığı yoğunlaşmanın azalmasına katkıda bulunacak, hem de turizmin yılın 12 ayına yayılmasına hizmet ederek turizm gelirlerinde artışa yol açacaktır. Diğer yandan, turizmin iç kesimlere doğru yayılması, bölgemiz kırsal yerleşim yerlerinin turizm gelirlerinden daha fazla faydalanmalarını sağlayarak bölge ilçeleri arasındaki gelişmişlik farklarının azaltılmasına katkıda bulunacaktır.
Bir bakışta bölgemiz turizmi:
Batı Akdeniz bölgesine gelen turistlerin büyük çoğunluğu turizm acenteleri üzerinden satın aldıkları “her şey dâhil” konseptli otellerde konaklamakta ve turizm aktiviteleri ağırlıklı olarak deniz-kum-güneş üçlüsüne odaklanmaktadır. Bununla birlikte bölgemiz, sahip olduğu doğal, kültürel ve tarihi özellikleri ile turizm aktiviteleri açısından daha fazla çeşitlilik sağlama potansiyeli taşımaktadır. Turistik aktivitelerinde sunulacak çeşitlilik, turist sayısının ve konaklama sürelerinin artırılması hedeflerine katkı sağlamanın yanı sıra turizm gelirlerinin bölge geneline yayılması amacına da hizmet edecektir. Kırsal yerleşim yerlerinde yaşayanların turizme yönelik ekonomik faaliyet düzeyi ve turizm gelirlerinden aldığı pay mevcut potansiyelin altında seyretmektedir. Bölgede turizme yönelik faaliyetlerde paydaşlar arası koordinasyon ve entegrasyonunun güçlendirilmesi ihtiyacı bulunmaktadır. Turizm alanında gerçekleştirilen yatırımlar ekseriyetle kıyı kesiminde yoğunlaşmaktadır.
Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı, faaliyet göstermeye başladığı 2009 yılından bu yana, bölgede alternatif turizm ve turizm altyapısının geliştirilmesine yönelik programlar yürütmüş, bu kapsamda 2011-2020 yılları arasında, bölge turizminin gelişimine katkı sağlayan toplam 100’den fazla projeyi hayata geçirmiştir.
Alternatif turizmin geliştirilmesi doğrultusunda Isparta ilinde gül ve lavanta, Burdur ilinde ise ekoturizm alanları ile antik kentler ve kültürel değerler temalarında tanıtım çalışmalarının yürütülmesine ağırlık verilmiş, bu kapsamda özellikle uluslararası alanda öne çıkan sosyal medya fenomenleri ve tur operatörlerinin bölgeyi tanıtımına yönelik çeşitli organizasyonlar ile 3 milyonun üzerinde sosyal medya kullanıcısı ile etkileşim sağlanmıştır.
Yaklaşık 30 yıldır lavanta yetiştiriciliği yapılan ve ülkemizin lavanta ihtiyacının büyük çoğunluğunu tek başına karşılayan bir köy olan Kuyucak’ta lavantadan tarımın yanı sıra kırsal turizm açısından da gelir elde edilebilmesi için 2016 yılında Ajansımız tarafından sağlanan desteklerle “Lavanta Kokulu Köy” projesi hayata geçirilmiştir. Bu proje ve devamında yürütülen tanıtım ve proje destek faaliyetleri ile günümüzde Kuyucak köyü hem ulusal hem de uluslararası alanda hatırı sayılır bir kırsal turizm destinasyonu haline gelmiştir.
Bölgemizde yer alan ekoturizm değerlerinin turizme kazandırılması ve kırsal kesimlerde yaşayan vatandaşlarımızın turizm gelirlerinden aldığı payın artırılması amacıyla, 2020 yılından itibaren Ajansımız, sonuç odaklı program yaklaşımına geçerek 2020-2023 dönemi Ekoturizmin Geliştirilmesi Sonuç Odaklı Programı’nın uygulamasına başlamıştır.
Ekoturizm Sonuç Odaklı Programı ile :
Bu kapsamda, 2020-2023 döneminde yürütülmek üzere, bölgemizde ekoturizm alanında birçok proje planladık. Hayata geçireceğimiz projelerin yanısıra, bölgemizde eko-turizm faaliyetlerinin bütüncül bir bakış açısıyla yürütülmesini sağlayacak yönetim altyapılarını oluşturmak ve ekoturizm kazanımlarının sürdürülebilirliğini sağlayacak bilgi ve beceriye sahip insan kaynağını geliştirmek üzere faaliyetler yürüteceğiz.
2020 yılından itibaren Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı, program odaklı bir yaklaşım çerçevesinde, bölgemizde kıyı şeridinde yoğunlaşan turizm faaliyetlerinin, iç kesimlere doğru gelişimini teşvik etmek ve turizm gelirlerinin kırsal kesimler başta olmak üzere tüm bölge geneline yayılımını sağlamaya yönelik çalışmalar yürütecektir. Bu kapsamda hazırladığımız 2020-2023 dönemi Ekoturizmin Geliştirilmesi Sonuç Odaklı Programı ile Isparta, Burdur ve Antalya illerimiz kırsalında ekoturizm altyapı ve üstyapısının iyileştirilmesini, kırsal yerleşim yerlerinde gelir getirici faaliyetlerin desteklenmesini ve ekoturizm faaliyetlerinin yaygınlaştırılarak profesyonelleştirilmesini planlıyoruz.
Antalya kent merkezindeki tek antik kent olan Lyrboton Kome Antik Kentini Antalya turizmine kazandırarak bölgemize yeni bir ekoturizm rotası daha ekleyeceğiz. Antik çağın en önemli kentlerinden biri olan Perge’nin tarımsal ihtiyaçlarını karşılama görevini üstlenen bu köy yerleşimi, kendini zeytinyağı üretimi konusunda geliştirmiş ve döneminin önde gelen zeytinyağı üretim merkezlerinden biri olmuştur. Bir çok detayı halen görülebilen zeytinyağı işlikleri, antik çağdan bugüne ayakta kalmayı başarabilmiştir. Antalya’daki rotamızın başlangıç noktası olan arkeopark ile mevcut ekoturizm rotalarımızı çeşitlendireceğiz.
Kocain, yaklaşık bir milyon metreküp hacimli salonuyla Türkiye’nin en büyük mağara galerisine sahip. Ülkemizin en uzun 3 üncü, en derin 14 üncü mağarası olan Kocain mağarası içinde bozulmadan günümüze değin ulaşmış saf kalsiyum karbonat dikitler mağaranın ayırt edici özelliği olarak göze çarpıyor. Hayata geçireceğimiz proje ile Kocain mağarasını mağara turizmine açmayı hedefliyoruz. Yine proje ile Kocain etrafında oluşturulacak yöresel ürün satış yerlerinde çevre köylerimizden kooperatiflere yer vererek kırsalda gelirlerin artmasını amaçlıyor, bölgemiz kırsalında turizm kapasitesini destekleyerek, ekoturizm değerlerinin benimsenmesine ve korunmasına çalışıyoruz.
Dönemin en ileri teknolojisi kullanılan Patara Telsiz Telgraf İstasyonu, Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki son toprağı olan Trablusgarp’a sahip çıkabilmek adına Trablusgarp (Derne) ile haberleşmeyi sağlamak amacıyla Sultan II. Abdulhamid’in talimatıyla 1906’da kurulmuş ancak Trablusgarp Savaşı’nda İtalyanlar tarafından bombalanmıştır. Proje ile Antalya'nın Kaş ilçesinde yer alan ve Likya Birliği'nin başkenti olarak bilinen Patara’nın kültür turizminde sunduğu değerleri çeşitlendirmeyi ve ülkemiz açısından tarihi bir değer taşıyan istasyonu restore ederek bir müzeye dönüştürmeyi hedefliyoruz.
Batı Akdeniz bölgesinde kıyıda yoğunlaşmış olan turizm faaliyetlerini planlı bir şekilde bölge geneline yaymayı amaçlıyoruz. Bu planlama çalışması ile birlikte kamu kurumları, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının bölge içerisinde 3 yıl boyunca yapacakları turizm projelerini entegre bir şekilde ele alıp ekoturizmi tüm bölgemizin bir hedefi haline getiriyoruz. Bu planda belirlenecek stratejiler ile bölgedeki turizm faaliyetleri istenilen noktalarda odaklanacak ve eksik kalan alanlara müdahale etmemiz daha da kolaylaşacak.
Kooperatifçilik desteğimizi, daha çok oluşturmayı planladığımız turizm rotalarına (Lyrboton – Kocain, Batı Toroslar, vb.) entegre bir şekilde kurgulayacağız. Oluşturmayı planladığımız turizm rotalarının kırsalda yaşayan vatandaşlarımızın refahına olumlu katkılarının olması için onlarla el ele çalışmamız gerektiğinin farkındayız. Diğer yandan, projelerimiz sonucunda elde edilecek kazanımların sürdürülebilirliğini de önemsiyoruz. Bu nedenle bölgemizde oluşturacağımız yeni rotaları, kırsalda turizm hizmetleri sunum kapasitesinin geliştirilmesi ve kooperatiflerin güçlendirilmesi faaliyetleri ile bütünleşik bir şekilde hayata geçireceğiz.
Antalya, Isparta ve Burdur illerimizde ekoturizm adına ortak strateji geliştirilmesi amacıyla konuyla ilgili faaliyet yürüten tüm kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerinden oluşan bir işbirliği platformu oluşturacağız. Bölgede ekoturizm konusunda söyleyecek sözü olan her paydaşı çalışmaya davet edecek, platform ile yıl içinde dönemsel toplantılar düzenleyerek paydaşlarımız ile eşgüdüm içinde ekoturizm yatırımlarının hayata geçirilmesini sağlayacağız.
Bölgemizde dikkat çeken ekoturizm faaliyetleri arasında yer alan astroturizm potansiyelinin ulusal ve uluslararası düzeyde tanıtımının yapılması amacıyla Antalya Saklıkent ve Isparta Melikler Yaylası’nda gözlem etkinlikleri organize ediyoruz. Bu sayede bölgemizin astroturizm açısından da öne çıkmasını ve dünyanın her yerinden gökyüzü gözlemciliği için gelen ziyaretçiler açısından öne çıkan bir destinasyon olmasını sağlamak istiyoruz.
Bölgemizde ekoturizmin geliştirilmesi için teknik uzmanlık gerektiren alanlarda, paydaşlarımızın projelendirme, fizibilite hazırlama ve danışmanlık hizmetlerine erişimlerini kolaylaştıracağız. Örneğin potansiyel arz eden ekoturizm alanlarında fizibilite ve ön projeleri Ajans olarak biz üstleneceğiz.
